วันศุกร์ที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

ศิลปินแห่งชาติ

ประวัติ สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้จัดทำโครงการศิลปินแห่งชาติ มาตั้งแต่ พ.ศ. 2527 เพื่อสรรหา ส่งเสริมสนับสนุน และช่วยเหลือศิลปินผู้สร้างสรรค์ ผลงาน ศิลปะที่มีคุณค่าของแผ่นดินไทย โดยมีสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติเป็นผู้พิจารณา นอกจากนี้คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบให้วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เป็น "วันศิลปินแห่งชาติ"


คุณสมบัติ และ หลักเกณฑ์การคัดเลือก

คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ 7 ประการ คือ
  1. เป็นผู้มีสัญชาติไทย และยังมีชีวิตอยู่ในวันตัดสิน
  2. เป็นผู้มีความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปะแขนงนั้น
  3. เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะแขนงนั้นจนถึงปัจจุบัน
  4. เป็นผู้ผดุงและถ่ายทอดศิลปะแขนงนั้น
  5. เป็นผู้ปฏิบัติงานศิลปะแขนงนั้นอยู่ในปัจจุบัน
  6. เป็นผู้มีคุณธรรมและมีความรักในวิชาชีพของตน
  7. เป็นผู้มีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ

สาขาของศิลปินแห่งชาติ

มีหลักเกณฑ์การคัดเลือกจำแนกศิลปินแห่งชาติออกเป็น 4 สาขาคือ
1. สาขาทัศนศิลป์ หมายถึง ศิลปะที่มองเห็นได้ด้วยตา จะเป็นศิลปะสองมิติหรือสามมิติ ซึ่งได้แก่ ผลงานศิลปกรรมประเภทต่างๆ ที่แสดงถึงภูมิปัญญาของผู้สร้างสรรค์และมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่น ดังต่อไปนี้
  • จิตรกรรม หมายถึง ภาพเขียนสีและภาพลายเส้น
  • ประติมากรรม หมายถึง งานปั้นและแกะสลัก
  • ภาพพิมพ์ หมายถึง ศิลปะการพิมพ์ด้วยกรรมวิธีต่างๆ เช่น การพิมพ์ด้วยแม่พิมพ์ไม้ โลหะ ฯลฯ
  • ภาพถ่าย หมายถึง ผลงานศิลปะภาพถ่ายที่เสนอด้วยสื่อและกรรมวิธีต่างๆ
  • สื่อประสม หมายถึง ผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์ขึ้นด้วยกรรมวิธีและเทคนิคต่างๆอย่างอิสระ
2. สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม หมายถึง งานออกแบบ หรืองานออกแบบและงานก่อสร้างอาคารสวยงาม มีคุณค่าทางศิลปะ และมีวิทยาการ ซึ่งแสดงภูมิปัญญาของผู้ออกแบบอย่างโดดเด่น ได้แก่ สถาปัตยกรรมไทยและสถาปัตยกรรมร่วมสมัย
3. สาขาศิลปะการแสดง หมายถึง ศิลปะที่เกี่ยวข้องกับการแสดง ซึ่งเป็นได้ทั้งแบบดั้งเดิมหรือพัฒนาขึ้นใหม่ ได้แก่
  • การละคร ประกอบด้วย ละครรำ เช่น โนห์รา ชาตรี ฯลฯ ละครร้อง โขน ลิเก ระบำ (ประดิษฐ์ขึ้นมาใหม่) รำ (ประดิษฐ์ขึ้นมาใหม่) ฟ้อน (ประดิษฐ์ขึ้นมาใหม่) เซิ้ง (ประดิษฐ์ขึ้นมาใหม่) หุ่น เช่น หุ่นละครเล็ก หุ่นกระบอก หนังใหญ่ หนังตะลุง การเขียนบทร้องหรือบทละครรำ (เพื่อการแสดง)
  • การดนตรี แบ่งออกเป็นดนตรีไทย และดนตรีสากล
    • นักดนตรี ต้องเป็นนักดนตรีเด่นเฉพาะเครื่องมือ
    • นักร้อง ต้องมีความสามารถทั้งร้องส่งและร้องรับในการแสดงต่างๆ และสามารถแหล่ทำนองต่างๆ ได้ (แหล่เฉพาะแบบดั้งเดิม)
    • นักประพันธ์เพลง ต้องประพันธ์ ทั้งทางร้องและทางดนตรี
    • ผู้อำนวยเพลง ต้องเป็นผู้อำนวยเพลงดีเด่น
    • ผู้ผลิตเครื่องดนตรี
  • การแสดงพื้นบ้าน ประกอบด้วย หมอลำ ซอ ลำตัด เพลงฉ่อย เพลงอีแซว เพลงบอก สวดคฤหัสถ์ ฯลฯ
4. สาขาวรรณศิลป์ หมายถึง บทประพันธ์ที่ปลุกมโนคติของผู้อ่าน ทำให้เกิดจินตนาการความเพลิดเพลิน และเกิดอารมณ์ต่างๆ ตามเจตนารมณ์ของผู้ประพันธ์ ได้แก่ กวีนิพนธ์ เรื่องสั้น นวนิยาย บันเทิงคดี สำหรับเด็กและเยาวชน อาทิ หนังสือเด็ก วรรณกรรมเยาวชนที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่อย่างกว้างขวาง


    ศิลปินแห่ง่ชาติ                                                                                                                    Text : แอบเชย

มาพบกันเป็นครั้งแรกในบ้านเล็กๆ ของ WalkWayWhy (WKY) หลังนี้กับแอบเชย พร้อมกับสาระน่ารู้ในวันสำคัญที่เพื่อนๆ ชาว WKY ควรรู้ โดยในโอกาสนี้ แอบเชยขอพูดถึงวันสำคัญที่เกี่ยวข้องกับ "ศิลปิน" ค่ะ ใช่แล้ว... เรากำลังพูดถึง "วันศิลปินแห่งชาติ" นั่นเอง แอบเชยจะขอพาชาว WKY ทุกท่านไปรู้จักกับ "วันศิลปินแห่งชาติ" เดี๋ยวนี้ล่ะค่ะ

วันศิลปินแห่งชาติ ตรงกับวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เนื่องจากวันที่ 24 กุมภาพันธ์ เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) กษัตริย์ผู้เป็นที่รักของปวงชนชาวไทย พระองค์ทรงเป็นอัครศิลปินในด้านศิลปกรรมเกือบทุกแขนง ไม่ว่าจะเป็นด้านการเมืองการปกครอง ด้านประติมากรรม ด้านดนตรี และกวีนิพนธ์ ฯลฯ ดังนั้นเพื่อเป็นการเชิดชูและรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ คณะรัฐบาลจึงมีมติเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2528 ให้วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ของทุกปีเป็น
"วันศิลปินแห่งชาติ"
 มรว. คึกฤทธิ์

ศิลปินแห่งชาติคนที่สำคัญของประเทศไทย คือ ศาสตราจารย์ พลตรี หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 20 เมษายน 2454 บทบาทและผลงานที่โดดเด่น ได้แก่ เป็นผู้ก่อตั้งโขนธรรมศาสตร์ ได้ร่วมในคณะผู้ก่อตั้งพรรคประชาธิปัตย์ ได้ริเริ่มจัดตั้งพรรคกิจสังคม เป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 13 ของประเทศไทย

ศาสตราจารย์ พลตรี หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ถึงแก่อสัญกรรมด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ 9 ต.ค. 2538 รวมอายุได้ 84 ปี

 

นอกจากนี้ ที่ผ่านมายังมีศิลปินมากมายที่ได้รับรางวัลอันทรงเกียรติ อาทิ

  • ชาย เมืองสิงห์ นักร้อง-นักแต่งเพลงลูกทุ่งชั้นครูคนหนึ่งของเมืองไทย ได้รับการประกาศเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นักร้อง-นักแต่งเพลงลูกทุ่ง) ประจำปีพุทธศักราช 2538
  • ถวัลย์ ดัชนี ศิลปินอัจฉริยะที่โด่งดังระดับโลก ได้รับการประกาศเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ประจำปีพุทธศักราช 2544
  • สรพงษ์ ชาตรี พระเอกชื่อดังตลอดกาลได้รับการประกาศเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นักแสดงภาพยนตร์และโทรทัศน์) ประจำปีพุทธศักราช 2551
  • ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ ได้รับการประกาศเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล-ขับร้อง) ประจำปีพุทธศักราช 2551                  ศิลปินแห่งชาติ
ส่วนผลการคัดเลือกรางวัลศิลปินแห่งชาติประจำปีพุทธศักราช 2553 นั้น คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (กวช.) ก็ได้ประกาศรายชื่อออกมาแล้ว ตั้งแต่วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2554 ที่ผ่านมา เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติของศิลปินผู้มีความสามารถ และอุทิศตนสร้างสรรค์ผลงานศิลปะจนโดดเด่นเป็นที่ประจักษ์ต่อสาธารชน โดยได้ยกให้ท่านเหล่านั้นเป็น "ศิลปินแห่งชาติ ประจำพุทธศักราช 2553"

จะมีศิลปินท่านใดกันบ้าง ตามแอบเชยมาดูในบรรทัดต่อไปกันเลยค่ะ

1.
  ส า ข า ทั ศ น ศิ ล ป์   ได้แก่
    - นายธงชัย รักปทุม (จิตรกรรม)
    - นายเผ่า สุวรรณศักดิ์ศรี (สถาปัตยกรรมไทย)
    - นางประนอม ทาแปง (ประณีตศิลป์ - ศิลปะผ้าทอ)                                  
2.  ส า ข า ว ร ร ณ ศิ ล ป์   ได้แก่
    - นายสมบัติ พลายน้อย (สารคดี เรื่องสั้น)
    - นายสุรชัย จันทิมาธร (เรื่องสั้น สารคดี กวีนิพนธ์)
3.  ส า ข า ศิ ล ป ะ ก า ร แ ส ด ง   ได้แก่
    - นายควน ทวนยก (ดนตรีพื้นบ้าน)
    - ผู้ช่วยศาสตราจารย์ พันเอกพิเศษชูชาติ พิทักษากร (ดนตรีสากล)
    - นางสาวพิศมัย วิไลศักดิ์ (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์- นักแสดง)
    - นายสุประวัติ ปัทมสูต (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ - ผู้กำกับ นักแสดง)

ศิลปินแห่งชาติ 2553

อนึ่ง ศิลปินแห่งชาติปีพุทธศักราช 2553 จะเข้ารับพระราชทานโล่และเข็มเชิดชูเกียรติจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในวันที่ 24 ก.พ.2554 เนื่องในวันศิลปินแห่งชาติ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น